Rapora bi serenavê “Ji Do heta Îro Li Tirkiyeyê Sazîbûneka Nîvleşkerî: Pergala Cerdavaniyê” hat weşandin.

Ji Do heta Îro Li Tirkiyeyê Sazîbûneka Nîvleşkerî: Pergala Cerdavaniyê
Ji Do heta Îro Li Tirkiyeyê Sazîbûneka Nîvleşkerî: Pergala Cerdavaniyê

Lêkolîna enstîtuya me ku ji du salan zêdetire qediyaye û ev rapor wek pirtûkek nêzî 200 rûpelî di 3 zimanan de bi tirkî, kurdî û îngilizî hatiye weşandin. Di lêkollîna bi serenavê ji paşerojê het niha sazîbûneka nîvleşkerî: Pergala Cerdavaniyê de, ku dewlet bi çekdarkirina hemwelatiyan ku dixwaze bi cerdewanitiyê we amrazek qempkirina însanan wek “alîgirê dewletê” û wek “neyarên dewletê”  di tewerek dîrokî û civakî de pergala cerdewaniyê tê nirxandin. Ev xebat paşxana domdana navbera lîwaya Hamîdiye ku sazîbûneka nîvleşkerî ya Osmanîyên Dawî û cerdevaniya “nûjen” ji 1985an de heta niha hatiye. Pergala cerdevani nêzî 30 saliyê hem birînek îltîhapkiriyê ku divê bê tunekirin û pejirandina wan wek hêzek çekdarî di dema bidestxistina îktîdarê de, bû para hevpar yê aliyên cuda îktîdarên siyasî. Şopa sedemên li paş nêzikatiya dualîyê, em di lêkolînên beşa zabitnameyên meclîsên de û rexistinên çapemenîyê de didomînin. Hûn ê divê lêkolÎnên de bibînin pergala cerdevaniyê, ji bo Civaka Kurdan tenê ne weke amrazek îktîdarê, amrazek qempkirinê an jî dinyayeke sucdarî bi çekan, lê wek ev pirsgirêkek civakî, ceribandinek hiveşîna însanan e. Ev cara ewil e ku xebatek bi vî rengî berfireh, xebata sehayê ku pala xwe dide hevdîtinên bi cerdevan, hevjîn û zarokên wan, ku pergala cerdevanitiyê di navbera cerdevanên ku bi dilxwazî destpêkirine an jî ji “mecbûriyetê” destpêkirine rola wan di nav mijarên PKK, Nasnameya kurdan û di vê pergalê de nêrînên cihê di naverokêk berfireh te di de. Lêkolîna pergala cerdevaniyê ne wek saziyêk ku wê islah bike, di dewra qonaxguhertinê de vê pêvajoya bêşer û bêçekan de wekî amrazek ku divê bi mekanîzmaya bi lêgerîna edeletê û ewlehya civakî bê qedandin li ser disekine. Ji ber vê, beşek gîrêdayî çawa sazîbûneka nîvleşkerî yên welatên cûda bi kîjan bergiriyên huquqî, siyasî û civakî tên tefsiyekirin ji heye.


Comments are closed.