Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA), 8 Mart 2010 tarihinde, tarihi bir kimliğe ve merkezi bir öneme sahip olan Diyarbakır’da, başta Kürt meselesi olmak üzere, Türkiye’nin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel sorunlarına yönelik derinlikli ve ayrıntılı araştırmalar yapan bağımsız bir düşünce kuruluşu olarak, on altı kişinin inisiyatifiyle kurulmuştur;
Dilek Kurban, Fazıl Hüsnü Erdem, Galip Ensarioğlu, Meral Danış Beştaş, Mithat Sancar, Necdet İpekyüz, Nurcan Baysal, Osman Kavala, Raif Türk, Semahat Sevim Şar, Sertaç Bucak, Sezgin Tanrıkulu, Şahismail Bedirhanoğlu, Şemsa Özar, Şerif Derince, Vahap Coşkun.
DİSA’nın felsefesini oluşturan temel değerler; demokrasi, insan hakları ve ayrımcılık karşıtlığıdır. Enstitü, bu şemsiye değerler altında farklı fikirlere mensup insanları bir araya getirmeyi ve onların birbirleriyle diyalog kurmalarını sağlamayı hedeflemektedir.