Kiminin “Türk Sorunu” kimininse “Kürt Sorunu” olarak tarif ettiği, kökenleri siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlara uzanan mesele bir asırdır karşımızda duruyor. Bu süre içinde bazen barış ve çözüm iyimserliğinin arttığı bazen de savaş ve çatışma karamsarlığının yükseldiği dönemlere şahit olduk.
Siyasetçilerin ve toplumsal aktörlerin çeşitli politika ve pratikleri dışında, birçok sivil toplum kuruluşu tarafından iyimserlik ya da karamsarlık dönemlerinde sayısız panel, konferans ve etkinlik düzenlendi. Bu nedenle, meselenin tarihsel kökenlerine ve seyrine dair birçok açıdan yeterince bilgiye sahip olduğumuz söylenebilir.
Ancak, birkaç yıldır kâh kamuoyuna açık, kâh gizli bir şekilde yürüyen “çözüm/barış süreci” için aynı kanaatte değiliz. Gelinen noktada, bu son sürecin farklı boyutlarıyla ve farklı perspektiflerden ele alınması ve bu tartışmaların uluslararası deneyimlerin ışığında yapılması gerekliliğine inanıyoruz. Bu niyetle Ankara’da ve Diyarbakır’da, “Savaştan Barışa, Çatışmadan Çözüme” başlıklı konferansı düzenliyoruz.
Gelinen nokta itibarıyla, son birkaç yılın analizini yapmak ve önümüzdeki muhtemel süreçleri farklı bakış açılarından tartışmaya açmak istiyoruz. Bir konferansta çözüm/barış sürecini tümüyle değerlendirmek mümkün olmasa da, bize göre en yakıcı olan konuları şu üç başlık altında tartışmayı umuyoruz: “Çözüm ve Barış Girişimleri”, “Müzakere Süreçlerinde Silahsızlanma”, “Kadın Perspektifiyle Müzakere”.
“Çözüm ve Barış Girişimleri” başlığı altında şu sorular işlevsel olabilir: Son yıllarda Türkiye Cumhuriyeti devleti ve Kürt hareketi arasında doğrudan ve dolaylı görüşmeler nasıl bir seyir izledi? Bu görüşmelere tarihsel bir perspektif içinde nasıl bakabiliriz? Görüşmelerde üzerinde durulan noktalar nelerdir? Görüşmeler çözüm ve barış umutlarını ne ölçüde şekillendirmiştir? Görüşmelerde üçüncü tarafların, uluslararası gözlemcilerin rolü ve etkisi nedir? Dünya deneyimlerinde görüşme süreçleri nasıl süreçler izlemektedir?
“Müzakere Süreçlerinde Silahsızlanma” başlığı altında ise tartışmaya açılması beklenen soruların bir kısmı şunlar olabilir: Silahsızlanma tarafların karşılıklı olarak şiddet kullanmayı terk etmeleri biçiminde okunabilir mi? Farklı dünya örneklerinde, silahsızlanma hangi bağlamlar ve şartlarda meydana gelmiştir? Türkiye’de silahsızlanma konusunda tarafların beklentileri nelerdir? Silahsızlanma hangi durumlarda meselelerin çözümüne katkıda bulunmakta, hangi konularda yetersiz kalmaktadır?
“Kadın Perspektifiyle Müzakere” başlığı altında ise tartışılabilecek bazı sorular şunlar olabilir: Müzakere süreçlerinde kadın perspektifi nelere öncelik verir? Kadın perspektifinin toplumsal barış sürecine katkıları nelerdir? Kadınların sesi olmadan barış olur mu? Dünya deneyimlerinde müzakere süreçlerinde kadınların katılımı veya dışlanması ne şekilde olmuştur?
Bu ve benzeri etkinliklerin toplumsal barış ortamının sağlanmasına katkıda bulunması umuduyla…
“Savaştan Barışa, Çatışmadan Çözüme”
13 Aralık 2014, Elite World İstanbul Hotel
13 Aralık 2014, Cumartesi
09.00-09.30 Kayıt
09:30-09.50 Açılış Konuşmaları:
İbrahim Gürbüz, İsmail Beşikçi Vakfı
Ulrike Dufner, Heinrich Böll Stiftung Derneği
09:50-11:00 Açık Oturum: İki Perspektiften Çözüm/Barış Süreci
Mahir Ünal, Adalet ve Kalkınma Partisi Grup Başkanvekili (davet edildi)
İdris Baluken, Halkların Demokratik Partisi Grup Başkanvekili, (davet edildi)
Moderatör: Şirin Payzın, CNN Türk (davet edildi)
11.00-13.00 Birinci Panel: Çözüm ve Barış Girişimleri
Dünya Deneyimleri, Alvaro de Soto, Küresel Liderlik Vakfı
Kürt Sorununun Çözümünde Doğrudan ve Dolaylı Girişimler, Fehim Işık, Gazeteci-Yazar
Uluslararası Gözlemcilerin Rolü ve Etkisi, Francesc Vendrell, Washington John Hopkins Üniversitesi
Moderatör: Ayhan Bilgen, İnsan Hakları Savunucusu
13.00-14.30 Öğle Yemeği
14.30-16.30 İkinci Panel: Müzakere Süreçlerinde Silahsızlanma
Devlet ve PKK Çatışmasında Silahızlanma, Cengiz Çandar, Gazeteci-Yazar
Örgütler Neden Silah Bırakır? Harun Ercan, Koç Üniversitesi
Dünya Deneyimleri, N.N.
Moderatör: Şemsa Özar, Boğaziçi Üniversitesi
16.30-17.00 Çay-Kahve Arası
17.00-19.00 Üçüncü Panel: Kadın Perspektifiyle Müzakere
Müzakere Süreçlerinde Kadınlar, Nimet Tanrıkulu, Barış İçin Kadın Girişimi
Barışın İnşasında KadınYüksel Genç, Gazeteci-Yazar
Dünya Deneyimleri, Helen Scanlon, Cape Town Üniversitesi
Moderatör: Mehmet Tarhan, Vicdani Redci / LGBTİ Hakları Aktivisti
“Savaştan Barışa, Çatışmadan Çözüme”
14 Aralık 2014, Diyarbakır Liluz Hotel
14 Aralık 2014, Pazar
09.30-10.00 Kayıt
10:00-10.30 Açılış Konuşmaları:
İsmail Beşikçi, İsmail Beşikçi Vakfı
Nejdet İpekyüz, Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA)
10.30-12.30 Birinci Panel: Çözüm ve Barış Girişimleri
Dünya Deneyimleri, Alvaro de Soto, Küresel Liderlik Vakfı
Kürt Sorununun Çözümünde Doğrudan ve Dolaylı Girişimler, Fehim Işık, Gazeteci-Yazar
Uluslararası Gözlemcilerin Rolü ve Etkisi, Francesc Vendrell, Washington John Hopkins Üniversitesi
Moderatör: Ayhan Bilgen, İnsan Hakları Savunucusu
12.30-14.00 Öğle Yemeği
14.00-15.30 İkinci Panel: Müzakere Süreçlerinde Silahsızlanma
Örgütler Neden Silah Bırakır? Harun Ercan, Koç Üniversitesi
Dünya Deneyimleri, N.N.
- Nurcan Baysal, DİSA
15.30-16.00 Çay-Kahve Arası
16.00-18.00 Üçüncü Panel: Kadın Perspektifiyle Müzakere
Müzakere Süreçlerinde Kadınlar, Nimet Tanrıkulu, Barış İçin Kadın Girişimi
Barışın İnşasında KadınYüksel Genç, Gazeteci-Yazar
Dünya Deneyimleri, Helen Scanlon, Cape Town Üniversitesi
Moderatör: Mehmet Tarhan, Vicdani Redci / LGBTİ Hakları Aktivisti