Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nün (DİSA) Adalet ve Barış İnşası Araştırma Programı çerçevesinde başlattığı Çatışma Çözümü ve Barış İnşası: Dünya Deneyimleri Serisi Projesi kapsamında 2020’de Sri Lanka, Guatemala ve Nepal, 2021’de ise Kolombiya, Meksika/Zapatistalar ve Ruanda vakalarına ilişkin raporlar yayınladık. Proje bu yıl Kamboçya, Sudan, Güney Afrika, Filipinler ve Endonezya vakalarıyla devam ediyor.
DİSA olarak çatışma çözümü ve barış inşası konusunda dünya deneyimlerine ilişkin bilgi üreterek Kürt meselesinin barışçıl, demokratik yollarla çözümüne katkı sunmayı amaçlıyoruz. Söz konusu seriyle sivil toplum aktörleri başta olmak üzere, çatışma çözümü ve barış inşası konusunda çalışan aktörlerin, farklı zaman ve mekânlarda meydana gelen vakalara ilişkin bilgilere erişimine yardımcı olmak istiyoruz. Projeyle ayrıca çatışma çözümü ve toplumsal barış inşası alanında akademik çalışmaların yapılmasını teşvik etmeyi ve genç araştırmacıları desteklemeyi arzuluyoruz.
Bu rapor, yaklaşık yarım asır süren iç çatışmaların iki devletli çözümle sonuçlandığı Sudan/Güney Sudan vakasını ele alıyor. Kimlik temelli teritoryal çatışma vakalarında çoğunlukla kalıcı bir çatışma hali ya da müzakereye dayalı iç çözüm formları ortaya çıktı. Bir tarafın zaferiyle sonuçlanan vakalarda ise ekseriyetle asimetrik çatışmanın güçlü tarafı olan merkezî yönetim galip geldi. Bununla beraber, Sudan/Güney Sudan, kimlik temelli teritoryal/bölgesel çatışmalar içerisinde isyancıların zaferiyle sonuçlanan ender vakalardan biri. Bu projede incelediğimiz 11 vaka içerisinde de ayrılıkla sonuçlanan tek vaka. Bu anlamda bu deneyim yakından incelenmeyi hak ediyor.